Codewoord Castor: eerste gezamenlijke rampenoefening RYCB-Race & Rescue met SPN
Ieder jaar leggen de organisatoren van de Antwerp Race, de Schelderegatta en Scheldetour en de Antwerp Challenge een zware nadruk op veiligheid. Varen en zeker zeilen op de Schelde naar en van Antwerpen is een speciale beleving, maar er zijn risico’s. Begeleiding op het water is van groot belang. Voor het eerst oefenden het RYCB-Race & Rescueteam samen met de Scheepvaartpolitie op de Schelde. Niet alleen om efficiënt in te grijpen bij een ongeval met zware kwetsuur op het water. Maar vooral om alle fases van een interventie op elkaar af te stemmen en te optimaliseren.
Twintig Race & Rescue mensen bemannen vijf RIBs’: de Royal 1 en Royal 2, de Saki, de Harry en de Red Beluga. SPN neemt met de volledig bemande SPN 19 en SPN 3- RIB deel. Plaats van het accident: Schaar van Den Ouden Doel, tussen boei 91 en 85 – ten noorden van de strekdam.
Mijn bompa beweegt niet meer
Ze zullen vier keer een may day ontvangen in een simulatie van een zeilwedstrijd op de Schelde.
Scenario: aan boord van de J/24 Jachthaven Antwerpen kreeg grootvader schipper de giek tegen zijn hoofd: hij bloedde ernstig en was niet in staat om rechtop te zitten, laat staan de boot onder controle te houden. Een ander bemanningslid -de moeder van de jonge Bruno- was overboord gevallen. De kleinzoon die overbleef had de koelbloedigheid om over de marifoon om hulp te roepen.
Een acteur grimeert zichzelf een diepe hoofdwonde en is royaal met het toneelbloed over zijn gezicht. Van zodra de oefening begint is hij een en al krachteloze ellende. Een pop, die de moeder voorstelt, zal enkele keren het water in gaan. Gelukkig met fluorescerende kap op zodat dat toch wel kleine hoofd in de hoger wordende golven nog goed zichtbaar blijft.
De vijf R&R-RIBs zullen per oefening een andere taak opnemen: de race blijven begeleiden, de drenkeling opvissen, de noodlijdende boot bijstaan en de gekwetsten naar het meest nabije oppikpunt brengen. Onderlinge communicatie blijkt bij de oefeningen van cruciaal belang.
Aandachtspunten
- Inschatten van precaire onvoorziene situatie
- Organiseren van onderlinge taakverdeling R&R team
- Correct anticiperen op noodsituatie
- Continuïteit van oorspronkelijke taak beheren
- Efficiënt communiceren
- Samenwerken met politie en nooddiensten
- Samenwerken met medisch team aan boord
Het juiste materiaal
Na het mayday-bericht schiet iedereen meteen in actie. Een van de R&R boten pikt de drenkeling op.
De ‘wervelplank’ techniek maar ook die met de Jason Cradle had al eerder haar diensten bewezen in de oefening met de brandweer voor het Tall Ships evenement, vorige zomer. Toen keek de brandweer op van de efficiënte aanpak, zonder dat er iemand in het water moest springen om bij te staan. Met de plank trekt men de drenkeling onder de schouders over de plank aan boord, met de Cradle rolt men hem horizontaal aan boord.
Een andere R&R boot was intussen langszij de noodlijdende zeilboot, zij vroegen meteen medische assistentie en een extra rib om de J/24 zeilboot op sleeptouw te nemen. Daarbij blijkt dat je juiste communicatie en de capaciteit om die niet alleen correct te formuleren maar ook op te volgen geen sinecure is. Zeker als de schipper van de assistentieboot de handen vol heeft om de boten netjes naast elkaar te houden. In de praktijk blijkt meteen dat het overbrengen van een zwaargekwetste die niet in staat is zelf te bewegen naar de assistentieboot best gaat wanneer de relingdraden zijn weggehaald.
Steile leercurve
Bij de eerste oefening is iedereen toch een beetje verrast, ondanks de uitgebreide briefing en het omvangrijke scenario dat iedereen op voorhand had gekregen. Twee observatoren van het R&R team noteren alle verbeterpunten, straks bij de debriefing met SPN waar ook nauwlettend notities worden gemaakt, zal alles worden overlopen. Op deze manier groeit niet alleen de samenwerking maar ook de teamgeest.
De volgende oefeningen verlopen steeds vlotter. De simulatie wordt iets realistischer omdat de begeleidingsboten van verder moeten komen. Sommige blijven de de (gefingeerde) race volgen, andere schieten te hulp.
De hele procedure wordt tot in de details afgewerkt: de staat van de gekwetsten wordt doorgegeven, de medics opgeroepen, extra medisch materiaal wordt snel aangeleverd. vanop andere ribs’.
De commandoboot roept onmiddellijk een MUG en een ziekenwagen op. De gekwetste, die door de geschoolde medics van het R&R-team wordt bijgestaan, zal worden overgenomen bij het op voorhand bepaalde oppikpunt. De rib snelt die richting uit. Ook de tijd van aankomst en overname wordt gemeld.
Aan boord van de J/24 doet men er alles aan om de boot in veiligheid te brengen, en dat betekent slepen. Over de VHF hoor je duidelijk waar die voorlopig kan worden aangemeerd, als de R&R boten hem al niet helemaal naar de aankomsthaven kunnen slepen.
Deskundigheid is bewezen
Volgens Sven Onghena van RYCB-Race & Rescue is hiermee de kwaliteit van het team niet alleen duidelijker gemaakt ten aanzien van de nautische autoriteiten. De SPN weet nu nog beter wat ze aan ons hebben, zegt Sven. Het team volgde al eerder survivalcursussen in Rotterdam en ze bezitten allemaal een brevet oppervlakteredder. Daardoor werken ze efficient en gecoördineerd.
Zowel de debriefing als de gesprekken onder de teamleden zorgen ervoor dat de deelnemers aan evenementen op het water op een optimale begeleiding en interventiekracht kunnen rekenen.
Vijf conclusies van Sven Onghena (RYCB-R&RT)
- 1 Oefening baart kunst.
- 2 Elkaars krachten en zwaktes kennen en versterken of opvangen
- 3 De oefening boost het teamwork die de rescuedienst vormt
- 4 Versterking van het vertrouwen van het team zelf, maar ook bij de autoriteiten
- 5 Een algemene vaststelling: KALMTE REDT U!
Vijf conclusies van Sven Aerts (SPN)
- 1 Communicatie zal steeds een pijnpunt blijven waarin we blijvend moeten investeren
- 2 Met alle goede wil ter wereld, zonder de juiste middelen kan men niet optimaal werken
- 3 Zonder oefening, geen expertise
- 4 Het beheren van een incident begint bij het beheren van jezelf
- 5 Het commando is het kloppend hart van de gehele structuur en organisatie
Meer foto’s van de Castor-oefening HIER