Van wasmachine tot droogrek: Rolex Fastnetervaring zindert na bij het Pinta 42 team

Heftig. Dat is het eerste woord dat schipper Dirk Hellemans gebruikt over de Fastnetrace die hij met zijn achtkoppige team zeilde. Dan breekt een verhaal los waar het water van aflekt, de wind doorheen raast en de waardering voor zijn bemanning tot ver boven de zaling spuit. Over de adrenaline die de M.O.B. weer aan boord sleurt, over slapen in nat ondergoed, over de lekkerste tomatenroomsoep ooit, over stuurrichtlijnen van binnen naar buiten, tot over een to do lijstje om deze extreme omstandigheden in de toekomst draaglijker te maken.
Overwinnen heeft vele gezichten, goed aankomen is er een van.

Dirk Hellmans: “Bij de briefing herhaalden de meteomensen opnieuw en opnieuw dat er niet een maar meer fikse depressies naar ons toe denderden. Twee jaar geleden was het al fors, nu zou het zwaarder worden. Bovendien zou na iedere periode van rust, er weer een nieuw depressie komen aanzetten. We hebben het er in ons team zeer grondig over gehad. Iedereen was unaniem: “Let’s go.”

De Pinta 42 werd in overlevingsmodus gebracht: reven 2 en 3 klaargemaakt en de kleine #4 fok kwam uit de zak. Plus: voldoende eten voorbereiden, want in die omstandigheden is koken onmogelijk. Tot ver voorbij The Needles zouden het broodjes worden, suikerwafels en andere energiesnacks.

Carwashtest

Natuurlijk heeft iedereen een top zeilpak, inclusief twee sets thermisch ondergoed. Maar je zit dus 24 uur in een carwash.

Dirk: “In een minimum van tijd wordt het water door ieder mogelijk spleetje geperst. Wie in het gangboord zit voelt het langs onder in de broekspijpen omhoog spuiten.  Je bent dus snel door- en doorweekt. Even snel koel je af en koude slorpt alle energie op. Ik maakte de fout om, als ik kon gaan rusten, mijn laarzen niet uit te trekken. Door het water kreeg ik later behoorlijke pijnlijke voeten. Op langere termijn had iedereen wel baat bij de tweede, nog droge set thermisch ondergoed. We hadden de voorpiek ingericht als droogruimte voor al die natte spullen, maar omdat we voortdurend de golven in doken, kwam het zeewater door de luiken.”

M.O.B. en adrénaline

Bij het buitenvaren van de Solent, bij de Needles, moet de Pinta 42 overstag. Dirk maakt een opmerking dat het daar ongezond druk is terwijl er 40 knopen wind staat, dus veel keuze is er niet. Vlak na het manoeuvre krijgt de boot twee torenhogen golven over dek. Die spoelen Kobe van boord onder de reling door. Meteen gooien ze de Pinta 42 stil. Gelukkig heeft Kobe de fokkenschoot vast, zijn zwemvest houdt hem boven water.

Dirk: “Kobe moet extra kracht hebben gekregen van de adrenaline want hij loste niet.  Met vier man hesen we hem weer aan boord. Hij is dan binnen gaan bijkomen. Intussen was de #4 aan flarden geslagen. De fluo oranje stormfok kwam in de plaats, waarmee we de nacht in knalden. Wat een nacht was dat. Over de VHF volgden we de hele situatie van de zinkende deelnemer en de reddingsactie. De ene May Day volgde op de andere.  Aan die wake up call kwam geen einde.”

2^de depressie

Aan de rand van de Ierse Zee rolt er, volgens het zeemansboekje, een drievoudig gereefde marszeilkoelte van 35 knopen over de Pinta 42 heen. De bemanning beleeft en ondergaat de pracht van de natuur: volle zon, 3 meter en hogere golven, dolfijnen, zeevogels, zwevende vissen. Allemaal prima, maar de boot knalt voortdurend tegen de golfmuren of duikt met een sidderklap in diepe dalen.

Dirk: “We besluiten de snelheid te minderen door iets hoger te sturen. De bootsnelheid gaat van 7,5 naar 6 knopen gemiddeld. We kiezen voor de zekerheid: alles moet heel blijven. En in deze omstandigheden is werken op het voordek af te raden.”
Later, als de golfhoogte afneemt, kan dan toch de kleine A5 spi erbij. Het log klimt naar 22 en een record van 28 knopen. Op de Pinta 42 stijgt de opwinding tot ver boven normaal, heel wat voorliggers degraderen tot achterkomers.   

Droogrek

Geluk bij een ongeluk, na de passage van het stormfront kwam de Pinta 42 in volkomen windstilte terecht. “We hebben de boot omgebouwd tot een gigantisch droogrek en konden ook persoonlijk wat energie opladen.” Dat is natuurlijk jammer voor de prestatie. “We interpreteerden de grib files, die via de Iridium Go binnenkomen, wat te rechtlijnig. Diegenen die meer naar de Ierse kust waren doorgegaan, profiteerden van de thermiek, terwijl wij vier uur stillagen.”

Topteam

Het achtkoppige team van de  Pinta 42 hield zich netjes aan de afspraken. Wachtlopen zonder strubbelingen, 4 uur op, 4 uur af. Wie voldoende energie had, bleef overdag aan dek. Een keer per dag, in de late namiddag was iedereen paraat. Dat was het moment om samen te eten en de race te bespreken. “Warm kunnen eten is dan het ultieme moment,” lacht Dirk.

“Zo heb ik nog nooit of te nimmer zo’n lekkere tomatenroomsoep gegeten. We hadden kant-en-klare maaltijden mee in aluminium bakjes. Een half uurtje in de over en iedereen genoot van de smaak en de warmte. Maar we wisten niet goed of de koelkast niet te veel energie verbruikte, de thermostaat bleef heel laag. De laatste dag waren die maaltijden dus slecht. Nochtans ging bij de wissel van de wacht de motor in neutrale stand aan om de accu’s bij te laden. Dat is ook de perfecte wekker. Op minder dan een half uurtje zijn de accu’s telkens vol.”

Twee aandachtspuntjes voor een volgende editie: hoe bereid je je qua eten voor op de stormcondities? Want zelfs op je knieën kan je niets echt klaarmaken. En het energiemanagement beter monitoren.

Navigeren

Via het NMEA 2000 verdeelnetwerk vergelijkt het QtVlm routeprogramma alle gegevens van de boot (windsterkte, windhoeken, snelheden, diepte, …) met de AIS-gegevens, de polar parameters van de Pinta 42, de gribfiles (die via Iridium Go binnenkomen) en de ingegeven route. Alles is goed te volgen op het scherm van de laptop. De toestellen buiten zoals de Lighthouse plotter van Raymarine werken gebrekkig in zwaar weer. De touch screen technologie houdt niet van natte schermen of druipende vingers. De efficiëntie krijgt ook een knauw in stormweer met een stuurmansduo dat onafgebroken 36 uur stuurt.

De derde depressie kwam wel achterop, maar was de langste. Dirk: “De wind, koers en snelheidsgegevens zien we wel op de meters onder de giek tegen de mast. Maar de laatste storm die over ons heen rolde, maakte de nacht stik-stikdonker. Iedereen is doodmoe en de golven blijven maar aanrollen, je moet je concentreren om ze goed te pakken, want een klapgijp is absoluut niet goed. Dus zie je niks. Om beurten gaven onze navigatoren stuurinstructies van binnen naar buiten. Zij onderhielden ook VHF contacten met de vrachtschepen in de buurt. Voor die kleppers is van koers veranderen iets van 3 graden. Een keer hebben we dan toch moeten gijpen om een aanvaring bij net geen parallelle koersen te vermijden.” Niet evident, omdat je dat doet met de schrik voor schade.”
In de laatste 24 uur van de Fastnetrace klokt Pinta 42 af op 191 mijl.

Bij twijfel: vernieuwen

De Pinta was op deze Fastnetdeelname heel goed voorbereid. En toch. Als ze de reef uit het grootzeil schudden blijkt de mantel van het iets oudere val doorgeschavield te zijn. Dat klemt in de schijf in de mast. Het vrijmaken, aan elkaar naaien van het oude en het nieuwe val, doortrekken en weer het grootzeil hijsen vragen kostbare uren. Voor de start dachten we: die is nog wel goed. Niet dus. Bij twijfel vervangen. We hebben nog wel meer verbeterpuntjes op de to do lijst staan.  Het doorstrekken van de verwarmingsbuizen van de Webasto, zodat de kleding sneller kan drogen, bijvoorbeeld. Het systeem om van voorzeil te wisselen kan ook efficiënter.

Als sterk team eruit gekomen

Dirk Hellemans is zeer formeel: we zijn er als team veel sterker uitgekomen dan we erin zijn gegaan. Doorzetten is een woord dat hij geregeld gebruik. De laatste nacht hebben ze het wachtsysteem losgelaten, de finish kon niet snel genoeg gepasseerd zijn.   Dirk: “Luca was de neerhoudertrimmer. Bij de zware, achteropkomende golfslag is het belangrijk de neerhouder op tijd los te gooien om een klapgijp te vermijden. Hij heeft dat op een moment van 9 uur tot 2 uur s ’nachts volgehouden. Kliedernat, klapperend van de kou. We hebben heftig op hem moeten inpraten om te gaan rusten en dan nog stribbelde hij tegen: het gaat wel, het gaat wel. Het hele team heeft nooit gesakkerd, is altijd voluit gegaan. “We waren er voor elkaar, door dik en dun.”

Pinta 42:
Finisht op 27 juli om 12u16 BST op de 28^ste plaats in de IRC 1B klasse (81 deelnemers / 35 iopgaven) en 128^ste  in IRC Over all. Gezeilde tijd: 4d – 22u – 16 min – 52 sec.

Crew:
Dirk Hellemans, Raymond Meeus, Wim Craenen, Peter Zegels, Frauke Baeyens, Kobe Baeyens, Dominique Wolters, Luca Moerman.